موضوع فروش داروهای تولید ایران در بازار دارویی کشور همسایه افغانستان، این روزها به یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های فعالان صنعت داروسازی کشور تبدیل شده است.

گفته می‌شود بعد از قطع صادرات دارو از پاکستان به افغانستان، بازار دارویی ایران زیر ذره‌بین سودجویان قرار گرفته و موجب شده قاچاق دارو از کشورمان شدت بگیرد. موضوعی که اگر واقعیت داشته باشد و البته به همین شکل ادامه یابد؛ می‌تواند بازار دارویی ایران را دچار اختلال سازد.

محسن عبدالله‌زاده، عضو هیئت مدیره سندیکای توزیع‌کنندگان دارو، با طرح این پرسش که تولید دارو در کشور ۵۰ درصد افزایش داشته اما چرا هنوز کمبود داریم، گفت: چون قاچاق گسترده دارو از ایران به افغانستان در حال انجام است.

وی افزود: قاچاق دارو از ایران به عراق و افغانستان آنقدر شدید است که تجار این کشورها توان واردات قانونی را ندارند و نمی‌توانند با داروی قاچاق ایرانی رقابت کنند.

در همین حال، محمد هاشمی، سخنگوی سازمان غذا و دارو، درباره قاچاق دارو از ایران به افغانستان، گفت: وجود قاچاق معکوس دارو از ایران به برخی کشورهای همسایه به عنوان یک پدیده قابل انکار نیست و اختلاف قیمت دارو میان ایران و بازارهای منطقه، زمینه بروز چنین تخلفاتی را فراهم کرده است. این وضعیت می‌تواند در صورت تداوم، به کمبودهای مقطعی در داخل کشور منجر شود و فشار مضاعفی بر زنجیره تأمین وارد کند.

وی افزود: در عین حال، ادعای شدت گرفتن گسترده قاچاق داروی ایرانی به افغانستان به صورت فراگیر تأیید نمی‌شود. شواهد موجود نشان می‌دهد موارد مشاهده‌شده محدود بوده و بخش عمده جریان توزیع دارو در چارچوب رسمی و تحت رصد سامانه‌های نظارتی انجام می‌شود. بر این اساس، پدیده قاچاق معکوس به‌عنوان یک چالش شناخته می‌شود، اما بزرگ‌نمایی آن با واقعیت‌های میدانی و داده‌های موجود همخوانی ندارد.

هاشمی گفت: همچنین در مذاکرات رسمی اخیر با هیئت افغانستانی در ایران، بر توسعه صادرات رسمی دارو به این کشور توافق شده است. هدف این توافق، تأمین نیاز بازار افغانستان از مسیرهای شفاف و قانونی و جلوگیری از ورود غیررسمی و قاچاق دارو است. در این چارچوب، همکاری مشترک با سازمان غذا و داروی افغانستان برای مدیریت صادرات، تبادل اطلاعات و کنترل زنجیره توزیع در دستور کار قرار گرفته تا ضمن حفظ دسترسی بیماران، از خروج دارو از مسیرهای غیرقانونی جلوگیری شود.